Hoge bloeddruk (hypertensie) komt niet alleen vaak voor bij mensen, maar ook bij oudere katten en kan onder andere blindheid veroorzaken. Ongeveer 1 op de 7 katten ouder dan 10 jaar heeft een verhoogde bloeddruk.
Wat is hoge bloeddruk?
Het hart pompt het bloed met kracht de slagaders in om de spieren en de organen van het lichaam van zuurstof en voedingsstoffen te voorzien. Door het rondpompen van het bloed ontstaat er een druk op de bloedvaten. Dit noem je de bloeddruk. Bij elke hartslag varieert de bloeddruk tussen een maximum bloeddruk (systolische bloeddruk of bovendruk) en minimum bloeddruk (diastolische of onderdruk).
Bij katten is met name de bovendruk van belang. Wanneer ik hierna bloeddruk noem, bedoel ik dus ook de bovendruk.
Een normale bloeddruk bij de kat is rond de 120 mmHg (millimeters kwik). Bij de oudere kat loopt de bloeddruk heel iets op.
Als de bloeddruk hoger is dan 160mmHg, dan is deze te hoog en spreken we van hypertensie.
Hoge bloeddruk wordt vaak veroorzaakt door een andere onderliggende ziekte. De meest voorkomende onderliggende ziekte is chronische nierziekte. Soms (in 20%) kan er geen onderliggende ziekte gevonden worden, we spreken dan van primaire hypertensie.
Wat zijn de effecten van een hoge bloeddruk bij mijn kat?
Hypertensie kan erge schade geven aan de ogen van je kat
Hoge bloeddruk is schadelijk voor het lichaam. De meeste schade treedt op in de volgende “doel” (target) organen:
- Ogen: in de ogen van je kat kunnen bloedingen ontstaan. Ook kan het netvlies (retina) helemaal of deels loslaten. Dit kan ervoor zorgen dat je kat minder ziet of zelfs helemaal blind wordt!
- Hersenen: bloedingen in de hersenen kunnen ervoor zorgen dat je kat veranderd gedrag laat zien. Dit gedrag wordt af en toe verward met dementie, omdat het er hetzelfde uit kan zien. Soms treden er epileptische aanvallen op of kan je kat een soort dronken gaan lopen (ataxie).
- Hart: als de hoge bloeddruk een tijdje aanwezig is, kan het hart overbelast raken. Dit komt omdat het hart harder moet pompen tegen de hoge bloeddruk op. Hierdoor kan een deel van de hartspier gaan verdikken. In ernstige gevallen kan dit zorgen voor hartfalen. Een kat met hartfalen is kortademig en sloom.
- Nieren: niet alleen zorgen nierproblemen voor een grotere kans op een hoge bloeddruk, andersom zorgt een hoge bloeddruk ook voor (meer) schade aan de nieren.
Wat zie ik dan aan mijn kat?
Helaas zie je in het begin helemaal niets aan je kat. Pas als de hoge bloeddruk langer aanwezig is en/of heel ernstig is zal je aan de buitenkant wat zien, meestal in de vorm van een bloeding in het oog of plots optredende blindheid. Jammer genoeg is het zo dat deze blindheid vaak onomkeerbaar is.
Daarom wordt hoge bloeddruk bij de kat ook wel de sluipmoordenaar genoemd..een beetje dramatisch wellicht, maar wel waar!
Het is daarom dus heel belangrijk om een hoge bloeddruk op tijd te vinden, voordat er permanente schade is opgetreden.
Diagnose
Bloeddruk meten moet zo stressvrij mogelijk plaatsvinden
De enige manier om te onderzoeken of een kat een hoge bloeddruk heeft, is het doen van een bloeddrukmeting. Dit klinkt heel logisch, maar toch gebeurt het veel te weinig.
Dit komt omdat veel katteneigenaren niet weten dat hoge bloeddruk zo veel voorkomt, maar ook omdat jammer genoeg nog steeds veel te weinig dierenartsen regelmatig bloeddruk meten bij de kat… een gemiste kans.
Het kost namelijk even tijd en het is eventjes oefenen, maar het is voor een goed doel.
Volgens de International Society of Feline Medicine (ISFM) zou bij elke kat ouder 7 jaar regelmatig (1-2x per jaar) de bloeddruk gemeten moeten worden. Bij katten van wie we weten dat ze een hoger risico lopen (b.v. katten met nierziekte) willen we mogelijk vaker de bloeddruk meten. We willen het namelijk zo vroeg mogelijk vinden, voordat je kat blind wordt of nierschade oploopt.
Er zijn verschillende methodes om de bloeddruk te meten, waarbij de Doppler methode waarschijnlijk de meest betrouwbare is bij de wakkere kat. De procedure is vergelijkbaar met een bloeddruk meting bij de mens en dus niet pijnlijk. Bijna alle katten laten het goed toe, ik geloof dat ik ooit 4 katten heb gehad waarbij het echt niet gelukt is (van de >500 metingen die ik gedaan heb).
Omdat stress van invloed kan zijn op de bloeddruk van je kat (net zoals bij ons) is het belangrijk om de bloeddrukmeting katvriendelijk en vooral rustig te doen. Dus niet: binnenkomen, uit het mandje en hup, de bloeddruk meten. Of: eerst even bloedprikken en dan nog bloeddruk meten (want dan zou die van mij ook hoog zijn). Er moeten meerdere metingen achter elkaar gedaan worden (5-7), die allemaal ongeveer gelijk moeten zijn.
Als er gevonden wordt dat de bloeddruk van je kat hoog is, wordt de meting meestal na enige dagen herhaald, om zeker te weten dat er geen sprake is van een hoge bloeddruk door stress (ook wel witte jassen hypertensie genoemd).
Verder onderzoek – waarom & wat?
Nu is er een hoge bloeddruk gevonden, hoe nu verder?
Ten eerste is het dan aan te raden om met een speciale loep en lampje in de ogen van je kat te laten kijken. Op deze manier kan (ook beginnende) schade aan het netvlies gezien worden. Dit komt voor bij ongeveer 50% van de katten bij wie een hoge bloeddruk wordt gevonden.
Daarnaast is het belangrijk om uit te zoeken of er een achterliggende oorzaak is voor de hoge bloeddruk van je kat.
Ik raad het volgende onderzoek aan:
- Uitgebreid lichamelijk onderzoek om te kijken of er aanwijzingen zijn voor schade aan de verschillende “doelorganen”
- Bloedonderzoek
Bloedonderzoek is belangrijk na het vinden van een hoge bloeddruk
- Nieren
- Schildklier
- Zouten
- Urine onderzoek
- Concentratie
- Eiwit gehalte
- Bij sommige katten raad ik extra onderzoek aan, zoals een hartecho.
Als er een achterliggende oorzaak gevonden wordt, is het natuurlijk belangrijk om die ook aan te pakken.
Hoe kan ik mijn kat helpen?
Gelukkige bestaan er hele goede en effectieve bloeddrukverlagers voor de kat. De werkzame stof hiervan is amlodipine.Omdat elke kat anders is (en dus ook anders reageert), is het belangrijk om de bloeddruk weer te controleren 10-14 dagen na het starten van de therapie. De bloeddruk verlagers zullen levenslang gegeven moeten worden, gelukkig nemen de meeste katten ze makkelijk in.
Let op: bloeddruk verlagers die bij de hond goed werken, zoals ACE-remmers, werken bij de kat onvoldoende!
Bij mensen weten we dat hoge bloeddruk erge hoofdpijn kan veroorzaken. Bij katten zou dit zeker ook kunnen optreden. Wat ik namelijk vaak hoor is dat het de eigenaar opvalt dat de kat zo opknapt na de behandeling van zijn of haar hoge bloeddruk.
Hoe ziet de toekomst eruit voor mijn kat?
Hoe sneller de hoge bloeddruk gevonden is en behandeld wordt, hoe beter het is voor je kat, want dan is er minder schade opgetreden in het lichaam. Als een kat eenmaal blind is geworden door zijn/ haar hoge bloeddruk, is de kans helaas heel klein dat zijn/ haar zicht weer terugkomt na behandeling.
Daarnaast hangen de vooruitzichten natuurlijk ook af van de eventuele aanwezigheid van een onderliggende ziekte en hoe ernstig deze is.
Dus….heb je een kat van 7 jaar of ouder? Of heb je een kat met nierproblemen of schildklierproblemen? Plan dan nu een bloeddrukmeting in bij je dierenarts!